İstanbul Üniversitesi, gerçekleştirdiği bilimsel iş birliklerinin ürünü olarak “TAEK-CERN Araştırma Projesi” ve “2532-TÜBİTAK RFBR İkili İş Birliği” adlı iki önemli projeye daha imza attı.

Araştırma üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi, gerçekleştirdiği bilimsel projeler ve iş birlikleri ile bilimsel verimliliğini sürdürüyor. Bu projelerden ikisi, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat Özkorucuklu’nun yürütücülüğünde gerçekleşen TAEK-CERN Araştırma Projesi ve 2532-TÜBİTAK RFBR İkili İş Birliği Projesi oldu.

CMS-İstanbul Üniversitesi Grubu Kuruldu

8 Şubat 2019 tarihi itibari ile CMS Deneyinin resmi üyesi olan İstanbul Üniversitesi, CERN’deki dedektör ve fizik çalışmalarını gerçekleştirmek üzere Prof. Dr. Suat Özkorucuklu liderliğinde CMS-İstanbul Üniversitesi grubunu kurdu. Proje grubunda; İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Latife Şahin Yalçın, Doç. Dr. Fatma Aydoğmuş Şen, Uzman Adem Soylamış, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Koray Gürkan, Adıyaman Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Sunar Çerçi, Doç. Dr. Salim Çerçi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nden Arş. Gör. Abuzer Doğan, Mimar Sinan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taylan Yetkin, Dr. Öğr. Üyesi Ferhat Özok ve doktora öğrencileri yer alıyor.

İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü tarafından desteklenen CERN CMS Deneyi Üyeliği, Yüksek Enerji Fiziği ve Detektör Geliştirme Çalışmaları ve Yüksek Zaman Çözünürlüklü Cherenkov Dedektörü Geliştirme Çalışmaları, bir güdümlü ve bir uluslararası iş birliği ile başlayan CERN – CMS deneyi üyeliği çalışmaları, grup üyelerince hazırlanan iki yeni dış kaynaklı proje ile güçlenerek devam ediyor.

TAEK-CERN Araştırma Projesi

Bunlardan ilki, Prof. Dr. Suat Özkorucuklu’nun yürütücülüğünde Türkiye Atom Enerji Kurumu’na (TAEK) sunulan “CMS Dedektöründe Çok İleri Bölge Fizik Analizleri, İnklusif pp Etkileşmeleri, PPS (Hassas Proton Spektrometresi) Hassas Zaman Ölçüm Detektörü ve HCAL (Hadronik Kalorimetre) Faz 2. Güncelleme Çalışmaları” isimli proje. CMS-İstanbul Üniversitesi grubu, 1 buçuk milyon TL bütçeye sahip olan proje kapsamında, CMS dedektörünün ileri bölgesinde bulunan Hadronik Kalorimetre (Hadronic Calorimeter- HCAL), Hassas Proton Spektrometresi (Precision Proton Spectrometer- PPS) ve Yüksek Tanecikli Kalorimetre (HGCAL) dedektörlerinde çeşitli sorumluluklar ve görevler yerine getirecek. Proje ekibi, dedektör çalışmalarının yanı sıra, LHC’de elde edilen büyük verilerin analizini de gerçekleştirecek. İstanbul Üniversitesi liderliğinde gerçekleştirilecek olan bu proje, çeşitli üniversitelerdeki bilim insanlarını bir araya getirmesi ile önemli avantajlar ortaya koyuyor. Projedeki çalışmalar çerçevesinde kurulacak iş birlikleri; proje elamanlarının kendi bilgi ve uzmanlık birikimini artırmasının yanı sıra, çeşitli ulusal veya uluslararası projelerde iş birliği yapma olanağı sağlayacak. Proje ayrıca, bir araya getireceği genç bilim insanlarına dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcılarının bulunduğu CERN’de deneysel çalışma yapma fırsatı sunmasının yanı sıra, İstanbul Üniversitesi bünyesinde altyapısı güncellenen Parçacık ve Radyasyon Dedektörleri Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarı’nda (PARDET) detektör geliştirme, veri analiz ve simülasyon çalışmaları yapma fırsatı da veriyor. Böylece yüksek lisans, doktora ve doktora sonrası çalışmalarla akademik vasfı gelişmiş ve nitelikli bilim insanı yetiştirilmesi ile de ülkemiz için bir katma değer sunuyor.

2532-TÜBİTAK-RFBR İş Birliği Projesi

İstanbul Üniversitesi’nin ikinci projesi ise “Development of ultimate precision Bunch-by-Bunch luminometer for CMS HL-LHC (CERN)” isimli 2532-TÜBİTAK-RFBR (Rusya Temel Araştırma Vakfı) İkili İş Birliği Proje Çağrısı çerçevesinde kabul edildi. Projenin yürütücülüğünü Prof. Dr. Suat Özkorucuklu, Adıyaman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Sunar Çerçi, Doç. Dr. Salim Çerçi, Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi’nden (MEPhl) Elena Popova, Prof. Dr. Alexander Kaminsky ve doktora öğrencileri gerçekleştiriyor.

İş birliği yapılan MEPhI Üniversitesi, Rusya’nın önde gelen ilk 5 üniversitesi arasında olup, şimdiye kadar 6 Nobel Ödülü almış çalışmalara ev sahipliği yaptı. Projenin yönetim planı ise ayrıntılı iş paketlerine göre, Türk ve Rus ortak kuruluşlar arasında eşit sorumluluk ve hakla yönetilecek. Proje, 100 bin avrosu Türkiye’den, 80 bin avrosu ise Rusya’dan olmak üzere toplam 180 bin avroluk bir bütçeyle gerçekleştirilecek.

Haber: Tuğçe AYÇİN
Fotoğraf: Ayşe AKKUŞ
İÜ Kurumsal İletişim Koordinatörlüğü